ชวนมาศึกษา ผักอะไรที่มี Falcarinol สูง

Fiona
29 ต.ค. 25
16:36
13 views

ผักอะไรที่มี Falcarinol สูง อาจเป็นคำถามที่ดูเฉพาะมาก สำหรับคนทั่วไป แต่สำหรับผู้ที่ใส่ใจสุขภาพ หรือสนใจสารประกอบจากพืช ที่มีผลต่อร่างกาย ชื่อฟอลคารินอล เริ่มถูกพูดถึงมากขึ้น ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เพราะเป็นสารธรรมชาติ ที่พบในผักบางชนิด เป็นประเด็นที่นักวิจัย ให้ความสนใจในด้านผลต่อสุขภาพของมนุษย์

ฟอลคารินอลคืออะไร?
อันตรายจากฟอลคารินอล
ผักอะไรที่มี Falcarinol สูง

สารฟอลคารินอล คืออะไร?

ฟอลคารินอลคือสารธรรมชาติ ในกลุ่มโพลีอะเซทิลีน ที่พบมากในผักตระกูลแครอท เช่นแครอท พาร์สนิป โดยงานวิจัยพบว่าสารนี้ มีบทบาทในการลดการอักเสบ และอาจช่วยลดความเสี่ยง ต่อการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ในระดับงานทดลอง สารนี้ทำงานโดยลดการกระตุ้นกระบวนการอักเสบภายในร่างกาย

เช่นการผลิตโปรตีนสัญญาณอักเสบบางชนิด ทำให้สภาพแวดล้อมของเซลล์ มีความสมดุลมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ผลเหล่านี้ยังเป็นข้อมูลจากการศึกษาในสัตว์และเซลล์ จึงยังต้องการงานวิจัยเพิ่มเติมในมนุษย์ เพื่อยืนยันประสิทธิภาพ และปริมาณที่ปลอดภัย ในการบริโภคในชีวิตประจำวัน (14 กันยายน 2019) [1]

ประวัติ ฟอลคารินอล การค้นพบ

ฟอลคารินอลถูกกล่าวถึงครั้งแรก ในฐานะสารพิษธรรมชาติในแครอท ช่วงปลายทศวรรษ 1960 โดยในปี 1967 นักวิจัย D. G. Crosby และ N. Aharonson รายงานโครงสร้างของสารที่เรียกว่า carotatoxin ซึ่งถูกแยกออกจากรากแครอท และในเวลาต่อมา จึงได้รับการตั้งชื่ออย่างเป็นทางการว่าฟอลคารินอล

สารนี้ถูกเข้าใจในตอนแรกว่า เป็นกลไกการป้องกันของพืช ในการต่อสู้กับเชื้อราและแมลง โดยเฉพาะในช่วงการเก็บรักษา จึงทำให้ฟอลคารินอล ถูกจัดอยู่ในกลุ่มสารธรรมชาติ ที่เกี่ยวข้องกับระบบป้องกันตัวของพืช มาตั้งแต่เริ่มการค้นพบ ต่อมาในช่วงต้นทศวรรษ 1980 งานวิจัยได้ขยายตัวมากขึ้น

โดยเฉพาะในปี 1982 เมื่อมีการแยก และเปรียบเทียบฟอลคารินอล กับสารที่เกี่ยวข้อง ในตระกูลเดียวกัน เช่น falcarindiol ทำให้นักวิทยาศาสตร์ เริ่มเข้าใจโครงสร้างทางเคมี กลไกการเกิด และบทบาททางชีวภาพของสารกลุ่มนี้ ได้ชัดเจนขึ้น จากเดิมที่ถูกมองเพียงว่าเป็นสารป้องกันศัตรูพืช (10 พฤษภาคม 2025) [2]

อันตรายจากฟอลคารินอล

ระคายเคืองผิวหนัง และเยื่อเมือก ฟอลคารินอลมีฤทธิ์ เป็นสารป้องกันแมลงของพืช จึงอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนัง หรือดวงตา หากสัมผัสกับสารสกัดเข้มข้นโดยตรง อาจทำให้เกิดผื่นแดง หรือแสบคันได้
มีพิษต่อระบบประสาท ในระดับสูงมาก ในสัตว์ทดลอง หากได้รับฟอลคารินอล ในปริมาณมากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการสั่น กล้ามเนื้อหดเกร็ง หรือระบบประสาทไวผิดปกติ เนื่องจากมีผลต่อการส่งสัญญาณไฟฟ้า ในเซลล์ประสาท
อาจเป็นสารก่อการแพ้ในบางคน มีรายงานว่าบางคน ที่แพ้ผักในตระกูลแครอท เช่นผักชีฝรั่ง หรือขึ้นฉ่าย อาจมีอาการคัน บวม หรือผื่นลมพิษ เนื่องจากไวต่อฟอลคารินอลหรือสารในกลุ่มเดียวกัน
การบริโภคดิบในปริมาณมากอาจกระตุ้นระบบทางเดินอาหาร
หากกินผักที่มีฟอลคารินอลสูงแบบดิบจำนวนมาก อาจทำให้เกิดอาการแสบท้องหรือไม่สบายท้องเล็กน้อย โดยเฉพาะในคนที่กระเพาะอาหารไวต่อสารระคายเคือง

ผักอะไรบ้างที่มีฟอลคารินอลสูง?

Parsnip มีฟอลคารินอล ค่อนข้างสูงที่สุด ในกลุ่มผักราก พาร์สนิปมีสารฟอลคารินอล ในระดับสูง เพราะเป็นผักราก ที่พืชใช้สารนี้ ช่วยป้องกันเชื้อรา และแมลง ผักชนิดนี้มีกลิ่นหอมหวาน เนื้อคล้ายแครอทสีอ่อน เหมาะกับการอบ ต้ม หรือทำซุป แต่ถ้ากินดิบ อาจมีสารเข้มข้นกว่าเล็กน้อย
แครอท แหล่งฟอลคารินอล ในผักที่คนคุ้นเคยที่สุด แครอทเป็นผักที่มักถูกศึกษา เรื่องฟอลคารินอลมากที่สุด โดยสารนี้ส่วนใหญ่ จะอยู่ที่เนื้อผักด้านใน และจะลดลงเล็กน้อย เมื่อผ่านการปรุงความร้อน แครอทกินง่าย ทำได้ทั้งต้ม ผัด นึ่ง หรือกินสด คู่กับสลัด
รากผักชี มีในระดับปานกลางถึงสูง ผักในตระกูลผักชี มีโครงสร้างรากคล้ายกัน ทำให้มีฟอลคารินอล ในปริมาณใกล้เคียงพาร์สนิป แต่โดยรวม มักต่ำกว่าเล็กน้อย รสชาติหอมเฉพาะตัว นิยมใส่ในทำซุปหรืออาหารไทยทั่วไป เพราะให้กลิ่นหอม
Celery มีในระดับปานกลาง พบในเส้นลำต้น และใบ แต่ปริมาณจะน้อยกว่าผักราก อย่างแครอท และพาร์สนิป ช่วยเพิ่มกลิ่นอาหาร เหมาะกับซุป น้ำผัก หรือผัด
Celeriac มีระดับปานกลางค่อนไปทางต่ำ แม้จะเป็นผักรากเช่นกัน แต่หัวคื่นช่ายฝรั่ง มีฟอลคารินอลน้อยกว่าแครอท และพาร์สนิป นิยมเอามาต้ม บด หรืออบ ใช้แทนมันฝรั่งได้ เนื้อออกหอม และมีกลิ่นขึ้นฉ่ายอ่อนๆ
Parsley และสมุนไพรใกล้เคียง มีในระดับน้อย ผักกลุ่มนี้มีฟอลคารินอลเพียงเล็กน้อย เน้นเพิ่มกลิ่น และรส มากกว่าจะเป็นแหล่งของสารนี้โดยตรง

ประโยชน์ของฟอลคารินอล

ต้านการอักเสบ ฟอลคารินอลช่วยลดกระบวนการอักเสบในร่างกาย โดยยับยั้งสัญญาณ NF-κB ซึ่งเป็นตัวกระตุ้น ให้เกิดการผลิตสารไซโตไคน์ ที่ก่อการอักเสบเช่น TNF-α และ IL-6 จึงอาจช่วยลดอาการอักเสบเรื้อรัง ได้ในระดับหนึ่ง
ต้านอนุมูลอิสระ มีส่วนช่วยกระตุ้นเส้นทาง Nrf2 ให้ร่างกายสร้างเอนไซม์ป้องกันเซลล์เช่น HO-1 และ NQO1 ช่วยลดความเสียหายจากอนุมูลอิสระ และส่งเสริมสุขภาพของเซลล์
มีศักยภาพ ในการลดความเสี่ยงมะเร็ง การศึกษาบางชิ้น พบว่าฟอลคารินอล อาจช่วยลดการเกิดเซลล์เนื้องอก ในลำไส้ของหนูทดลอง โดยช่วยยับยั้งการเจริญเติบโต ของเซลล์ผิดปกติ
ต้านเชื้อรา และจุลชีพ ในธรรมชาติ ฟอลคารินอลทำหน้าที่ เป็นเกราะป้องกันพืช จากเชื้อรา และแมลง และในห้องทดลอง ยังแสดงฤทธิ์ยับยั้งเชื้อรา และแบคทีเรียบางชนิดได้
บำรุงผิวพรรณ และระบบภูมิคุ้มกัน ด้วยฤทธิ์ลดการอักเสบ และต้านอนุมูลอิสระ สารนี้อาจช่วยให้ผิว และระบบภูมิคุ้มกันแข็งแรงขึ้น แม้ยังต้องการการยืนยัน จากการศึกษาทางคลินิก ในมนุษย์เพิ่มเติม

งานวิจัยฟอลคารินอลต้านการอักเสบ

ฟอลคารินอลมีบทบาทที่น่าสนใจ ในด้านการต้านการอักเสบ โดยงานวิจัยในระดับเซลล์ และสัตว์ทดลองพบว่าสารนี้ สามารถลดการทำงาน ของสัญญาณการอักเสบสำคัญเช่น NF-κB ซึ่งเป็นเส้นทางที่กระตุ้นให้ร่างกายสร้างไซโตไคน์กระตุ้นการอักเสบอย่าง TNF-α และ IL-6 เมื่อฟอลคารินอลเข้าไปยับยั้งการทำงานของเส้นทางนี้

ระดับไซโตไคน์ ที่ทำให้เกิดการอักเสบจึงลดลง ส่งผลให้การตอบสนอง ของร่างกาย ต่อภาวะอักเสบสงบลงในระดับหนึ่ง นอกจากนี้ ยังพบว่าสารนี้ มีผลลดการแสดงออกของเอนไซม์ และโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบเช่น COX-2 ทำให้ภาพรวมของการอักเสบในเนื้อเยื่อ ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ในแบบจำลองทดลอง

ฟอลคารินอลสามารถกระตุ้น Nrf2 pathway ช่วยเพิ่มการสร้างเอนไซม์ปกป้องเซลล์ จากอนุมูลอิสระเช่น HO-1 และ NQO1 จึงอาจช่วยลดการอักเสบได้ ในการทดลองกับสัตว์ พบว่าหนูที่ได้รับฟอลคารินอล มีการอักเสบในลำไส้ และความเสียหายของเนื้อเยื่อลดลง อย่างไรก็ตาม งานวิจัยยังอยู่ในระดับทดลอง (11 มีนาคม 2023) [3]

ผักอะไรที่มีฟอลคารินอลสูง กล่าวโดยสรุป

ฟอลคารินอลเป็นสารธรรมชาติ ที่พบได้ในผักรากอย่าง พาร์สนิป, แครอท, รากผักชี, Celery, Celeriac และ Parsley หากได้รับฟอลคารินอล ในรูปแบบสกัดเข้มข้น หรือในปริมาณมากเกินไป อาจมีผลระคายเคืองผิวหนัง กระตุ้นอาการแพ้ หรือส่งผลต่อระบบประสาท การทานผักแบบหลากหลาย ในปริมาณพอดี คือแนวทางที่ปลอดภัยที่สุด

ได้รับฟอลคารินอลเท่าไหร่เป็นอันตราย?

โดยทั่วไป ยังไม่สามารถระบุได้ว่า ฟอลคารินอลปริมาณเท่าไหร่ เป็นอันตรายต่อมนุษย์ แต่จากการทดลองในสัตว์ พบว่าหากได้รับในปริมาณสูงมากประมาณ 100 มิลลิกรัม ต่อน้ำหนักตัวหนึ่งกิโลกรัม อาจส่งผลต่อระบบประสาทได้ ส่วนในการทดลองระดับเซลล์ พบว่าสารนี้ เริ่มมีพิษ เมื่ออยู่ในความเข้มข้นราว 4–10 ไมโครโมลาร์

ผักที่มีฟอลคารินอลสูง อันตรายไหม?

ผักที่มีฟอลคารินอลสูง ถือว่าไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย เมื่อกินในปริมาณตามปกติ ในชีวิตประจำวัน เพราะปริมาณฟอลคารินอล ที่อยู่ในผักต่ำมาก เมื่อเทียบกับระดับที่ก่อพิษ ในงานทดลอง อีกทั้งส่วนใหญ่ จะลดลงเมื่อผ่านความร้อน จากการต้ม นึ่ง หรือผัด จึงไม่ก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพ