ผลไม้อะไรที่มี Zeaxanthin สูง เป็นอีกหนึ่งทางเลือก ที่ช่วยให้ร่างกายได้รับสารอาหารสำคัญ สำหรับการดูแลสายตา และสุขภาพผิว ซีแซนทีนเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ร่างกายไม่สามารถสร้างเองได้ ต้องได้รับจากอาหาร โดยซีแซนทีนจะทำงานร่วมกับลูทีน ในจุดรับภาพของดวงตา เพื่อป้องกันความเสียหายจากแสง
ซีแซนทีน (zeaxanthin) เป็นแคโรทีนอยด์ชนิดหนึ่งในกลุ่ม xanthophylls ซึ่งพบได้ในพืช และอาหารสีสันสดใส เช่นข้าวโพด ไข่แดง และผักใบเขียว ในร่างกายของมนุษย์ ซีแซนทีนจะสะสมอยู่ในจอประสาทตา โดยเฉพาะบริเวณ macula ซึ่งเป็นจุดที่สำคัญต่อการมองเห็นแบบคมชัดและสี
ทำหน้าที่เป็น สารต้านอนุมูลอิสระ และช่วยกรอง แสงสีน้ำเงิน (blue light) ซึ่งสามารถลดความเสี่ยงจากโรคจอประสาทตาเสื่อม (AMD) และต้อกระจกได้ (4 กรกฎาคม 2024) [1]
คำว่า zeaxanthin มาจาก Zea mays หรือข้าวโพดเหลือง ซึ่งเป็นแหล่งสีเหลืองสำคัญของสารชนิดนี้ ร่วมกับคำว่า xanthos ที่แปลว่าสีเหลือง สะท้อนถึงเฉดสีธรรมชาติ ที่พบในพืชเหล่านี้
ในปี ค.ศ. 1945 George Wald ได้ค้นพบว่ารงควัตถุสีเหลือง ในจุดภาพชัด (macula) ของจอประสาทตามนุษย์ เกิดจากการสะสมของแซนโทฟิลแคโรทีนอยด์ ได้แก่ ลูทีนและซีแซนทีน นี่ถือเป็นจุดเริ่มต้น ของการศึกษา บทบาทสารต้านอนุมูลอิสระ ต่อสุขภาพดวงตา
ช่วงทศวรรษ 1980 Snodderly และคณะได้ศึกษาการกระจายตัวของ macular pigment ในจอประสาทตาของลิง พร้อมสำรวจบทบาทของลูทีน และซีแซนทีนในการกรองแสง และป้องกันอนุมูลอิสระ งานวิจัยนี้ช่วยเปิดมุมมองใหม่ เกี่ยวกับบทบาทสำคัญ ของซีแซนทีนในระบบการมองเห็น (29 กรกฎาคม 2025) [2]
ที่มา: What Is Zeaxanthin? Benefits and Side Effects (27 มีนาคม 2024) [3]
ซีแซนทีนยังไม่มีปริมาณที่แนะนำต่อวัน (RDA) อย่างเป็นทางการ แต่ข้อมูลจากงานวิจัยหลายฉบับ และสูตรเสริมอาหารระดับสากลเช่น AREDS2 พบว่าการได้รับ ลูทีนประมาณ 10 มก. ร่วมกับซีแซนทีน 2 มก. ต่อวัน มีผลดีต่อการป้องกันโรคจอประสาทตาเสื่อม และช่วยบำรุงสายตา
สำหรับความปลอดภัย อย. ไทยกำหนดว่า ลูทีนและซีแซนทีนรวมกัน ไม่ควรเกิน 20 มก./วัน หากเกินในระยะยาว อาจทำให้ผิวเหลือง หรือเกิดผลข้างเคียงเล็กน้อยได้ โดยทั่วไปควรเน้นการได้รับจากอาหารมากกว่าอาหารเสริม และควรกินร่วมกับไขมันดี เพื่อช่วยให้ดูดซึมได้ดีขึ้น
ผลไม้ที่มีซีแซนทีนสูง ได้แก่ เกรปฟรุตสีชมพู แคนตาลูป มะม่วงสุก กีวี องุ่นแดง และพีช แอปริคอต การรับประทานผลไม้เหล่านี้ อย่างสม่ำเสมอ และสลับให้หลากหลาย จะช่วยให้ร่างกายได้รับซีแซนทีนเพียงพอ ช่วยดูแลสุขภาพดวงตา ผิวพรรณ และระบบประสาทได้
การขาดซีแซนทีน อาจลดระดับสารต้านอนุมูลอิสระ ในจอประสาทตา ทำให้ macular pigment บางลง เสี่ยงต่อการเกิดโรคจอประสาทตาเสื่อม และปัญหาการมองเห็น เช่นการมองเห็นในที่สว่างจัด หรือที่มีแสงจ้าได้ไม่ดี ลดความสามารถป้องกันความเสียหายจากรังสี UV และอนุมูลอิสระต่อเซลล์ดวงตา
ยังไม่มีข้อมูลว่าซีแซนทีนมากเกิน ทำให้เกิดพิษ หรืออันตรายร้ายแรง แต่การเสริมในปริมาณสูงกว่าปกติ อาจทำให้เกิดภาวะผิว หรือดวงตา เปลี่ยนเป็นสีเหลืองส้มเล็กน้อย ซึ่งไม่อันตราย และหายได้ เมื่อหยุดเสริม นอกจากนี้ อาจเกิดอาการไม่สบายท้องเล็กน้อย จึงควรรับในปริมาณที่เหมาะสม และหลากหลายจากอาหาร
