น้ำมันปลา ช่วยอะไร บำรุงหัวใจ สมองจริงไหม?

Fiona
14 เม.ย. 25
16:41
28 views

น้ำมันปลา ช่วยอะไร คำถามนี้อาจเคยผ่านหูผ่านตาใครหลายคน โดยเฉพาะในยุคที่คนหันมาใส่ใจสุขภาพมากขึ้น ไม่ว่าจะด้วยกระแสเรื่องการดูแลหัวใจ บำรุงสมอง หรือแม้แต่การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด น้ำมันปลาในรูปแบบอาหารเสริม จึงกลายเป็นตัวเลือก ที่ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่อง

น้ำมันปลาคืออะไร?
ประโยชน์น้ำมันปลาคืออะไร?
น้ำมันปลาเหมาะกับใคร?

การเสริมน้ำมันปลาคืออะไร?

น้ำมันปลาคือไขมัน ที่สกัดจากเนื้อ หรือส่วนอื่นของปลาทะเลน้ำลึก เช่นปลาแซลมอน, ปลาทูน่า, ปลาซาร์ดีน, Cod โดยมีสารสำคัญหลัก คือกรดไขมันไม่อิ่มตัว ชนิดโอเมก้า-3 ได้แก่

EPA (Eicosapentaenoic Acid) มีบทบาทในการลดการอักเสบ ลดไตรกลีเซอไรด์ และป้องกันโรคหัวใจ
DHA (Docosahexaenoic Acid) มีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาสมอง สายตา และระบบประสาท

น้ำมันปลามักอยู่ในรูปแบบอาหารเสริม เช่นแคปซูลเจล หรือของเหลว ใช้เพื่อบำรุงสุขภาพในด้านต่างๆ เช่นระบบหัวใจและหลอดเลือด สมอง ข้อต่อ และผิวพรรณ โดยเฉพาะในผู้ที่ได้รับโอเมก้า-3 จากอาหารไม่เพียงพอในแต่ละวัน

ประโยชน์ น้ำมันปลา ช่วยอะไร

น้ำมันปลา ช่วยอะไร น้ำมันปลาช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยเพิ่มความไวของอินซูลิน ในผู้ที่มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด และค่าความดัน ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2
บำรุงหัวใจ ลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ช่วยลดความดันโลหิตเล็กน้อย ในผู้ที่มีความดันสูง ลดความเสี่ยงของภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ และโรคหลอดเลือดหัวใจ ช่วยป้องกันการอุดตัน ของหลอดเลือด
ดูแลสมองและระบบประสาท DHA เป็นองค์ประกอบหลัก ของเซลล์สมอง และจอประสาทตา เสริมสร้างพัฒนาการสมองในเด็ก และช่วยบำรุงความจำ ในผู้สูงอายุ ลดความเสี่ยง ของโรคอัลไซเมอร์ และภาวะสมองเสื่อม
ต้านการอักเสบ มีฤทธิ์ลดการอักเสบ ที่เกี่ยวข้องกับโรคเรื้อรัง เช่นข้ออักเสบ Rheumatoid โรคสะเก็ดเงิน และโรคลำไส้อักเสบ ช่วยลดอาการปวดข้อ บวม และเพิ่มความคล่องตัว ในการเคลื่อนไหว
บำรุงสายตา ช่วยลดความเสี่ยง ของภาวะจอประสาทตาเสื่อมตามวัย (AMD) บรรเทาอาการตาแห้ง ในผู้ใช้คอมพิวเตอร์ หรืออยู่ในห้องแอร์นานๆ
บำรุงผิวพรรณ เพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิว ลดความแห้งกร้าน ลดการอักเสบของผิว เช่นสิว หรือผื่นแพ้
เสริมภูมิคุ้มกัน ช่วยปรับสมดุล การทำงาน ของระบบภูมิคุ้มกัน มีผลในการลดการอักเสบ และช่วยควบคุมโรคแพ้ภูมิตัวเองบางชนิด
ดูแลสุขภาพจิต มีรายงานว่าน้ำมันปลา อาจช่วยลดความวิตกกังวล และภาวะซึมเศร้า ส่งผลเชิงบวก ต่อสารสื่อประสาทในสมอง

ผลลัพธ์งานวิจัยน้ำมันปลา

Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2006)

หัวข้อ: Omega-3 Fatty Acids Improve Insulin Sensitivity in Overweight Individuals with Risk of Type 2 Diabetes
ผลลัพธ์: พบว่าการเสริม EPA และ DHA วันละ 1.8 กรัม ช่วยลดระดับ ไตรกลีเซอไรด์ ได้ชัดเจน และปรับปรุง insulin sensitivity index ในผู้ที่มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน
กลไก: ลดการอักเสบในระดับเซลล์ (cellular inflammation) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการตอบสนอง ของอินซูลิน

Meta-analysis (2020) ในวารสาร Nutrients

วัตถุประสงค์: วิเคราะห์ผลของ กรดไขมันโอเมก้า-3 ต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2
ผลลัพธ์: น้ำมันปลาช่วยลดระดับ น้ำตาลหลังอาหาร (Postprandial Glucose) และ HbA1c ได้อย่างมีนัยสำคัญในบางกลุ่ม (โดยเฉพาะผู้ที่มีภาวะ ไขมันในเลือดสูงร่วมด้วย)
ข้อสังเกต: ผลลัพธ์อาจแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับขนาดของ Dosage, ระยะเวลาการใช้งาน, และ พื้นฐานสุขภาพของผู้ป่วย

Diabetes Care (2011)

การทดลองแบบสุ่ม พบว่า น้ำมันปลา (Omega-3) ในขนาดสูง อาจไม่ได้ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ชัดเจน ในผู้ป่วยเบาหวานทุกคน แต่ช่วยลด ปัจจัยเสี่ยงด้านหัวใจ ซึ่งเป็นผลดีในระยะยาว

การทานน้ำมันปลาเหมาะกับใคร?

ผู้ที่ต้องการดูแลหัวใจ ช่วยลดไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ป้องกันการอักเสบ ของหลอดเลือด และลดความเสี่ยง ของโรคหัวใจ และหลอดเลือด
ผู้ที่มีระดับไขมันในเลือดสูง ช่วยลดไขมัน LDL (ไขมันเลว) และอาจช่วยเพิ่ม HDL (ไขมันดี)
ผู้ป่วยเบาหวาน หรือภาวะดื้อต่ออินซูลิน ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดหลังอาหาร และปรับปรุงดัชนีความไวต่ออินซูลิน
เด็กและวัยเรียน DHA ช่วยในการพัฒนาสมองและสายตา ส่งเสริมสมาธิ ความจำ และการเรียนรู้
ผู้สูงอายุ ลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อมเช่น Alzheimer’s และช่วยลดการอักเสบของข้อ ในผู้ที่มีภาวะข้อเสื่อม
ผู้ที่มีภาวะซึมเศร้า หรือเครียดเรื้อรัง มีงานวิจัยที่ชี้ว่า EPA ในน้ำมันปลา ช่วยบรรเทาอาการซึมเศร้าได้

คำแนะนำการเลือกซื้อน้ำมันปลา

ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่านมาตรฐาน และได้รับการรับรอง จากองค์กรอาหารและยา
ตรวจสอบปริมาณ EPA และ DHA ต่อแคปซูล เพราะเป็นตัวชี้วัดคุณภาพ
บรรจุภัณฑ์ควรป้องกันแสง และออกซิเดชัน
มีการผสมน้ำมันวิตามินอี เพื่อรักษาเสถียรภาพ ของกรดไขมัน

น้ำมันปลาข้อควรระวังการทาน

ผู้ที่มีความเสี่ยง ต่อการมีเลือดออกผิดปกติ น้ำมันปลามีคุณสมบัติ ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยง ต่อการมีเลือดออก ในผู้ที่มีภาวะเลือดออกง่าย หรือกำลังใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
ผู้ที่แพ้อาหารทะเลหรือปลา น้ำมันปลาที่สกัดจากปลาทะเล ผู้ที่มีประวัติแพ้อาหารทะเล หรือปลา อาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดอาการแพ้ เช่นลมพิษ หายใจลำบาก หรืออาการแพ้รุนแรง (Anaphylaxis)
ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำ น้ำมันปลาสามารถลดความดันโลหิตได้ ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำอยู่แล้ว ควรระมัดระวัง เนื่องจากอาจทำให้ความดันโลหิต ลดลงมากเกินไป
ผู้ที่กำลังจะเข้ารับการผ่าตัด เนื่องจากน้ำมันปลา ส่งผลต่อการแข็งตัวของเลือด ผู้ที่กำลังจะเข้ารับการผ่าตัด ควรหยุดรับประทานน้ำมันปลา ก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 2 สัปดาห์ เพื่อป้องกันภาวะเลือดออกมาก ระหว่างหรือหลังการผ่าตัด
ผู้ที่ใช้ยาบางชนิด น้ำมันปลาอาจมีปฏิกิริยากับยาบางชนิด เช่นยาลดความดันโลหิต ยาคุมกำเนิด หรือยาช่วยลดการดูดซึมไขมันจากอาหาร (เช่น Oristat) ซึ่งอาจลดประสิทธิภาพของน้ำมันปลา หรือยาดังกล่าว

ที่มา: น้ำมันปลา กับข้อควรระวังในการบริโภค [1]

สรุป น้ำมันปลาช่วยคุมน้ำตาลในเลือด

น้ำมันปลา ช่วยอะไร น้ำมันปลาเป็นอาหารเสริม ที่มีคุณประโยชน์รอบด้าน ไม่ว่าจะเป็นการดูแลหัวใจ สมอง ข้อต่อ สายตา และที่สำคัญคือ มีส่วนช่วยในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ในกลุ่มผู้ที่มีภาวะดื้อต่ออินซูลิน หรือเสี่ยงเบาหวาน การเลือกผลิตภัณฑ์น้ำมันปลาที่มีคุณภาพ และการใช้ในปริมาณเหมาะสม จะช่วยเสริมสุขภาพในระยะยาว

ควรกินน้ำมันปลาตอนไหนดีที่สุด?

พร้อมหรือหลังมื้ออาหารภายใน 30 นาที การรับประทานน้ำมันปลา พร้อมอาหาร หรือหลังอาหารไม่เกิน 30 นาทีจะช่วยให้ร่างกายดูดซึมกรดไขมันโอเมก้า-3 ได้ดียิ่งขึ้น และลดอาการข้างเคียง เช่นคลื่นไส้หรือท้องเสีย
มื้อกลางวัน หรือมื้อเย็น หากมื้อเช้ามีไขมันน้อย การรอรับประทานน้ำมันปลา พร้อมมื้อกลางวัน หรือมื้อเย็น ซึ่งมีไขมันมากกว่า อาจช่วยเพิ่มการดูดซึมของร่างกายได้ [2]

น้ำมันปลาไม่ควรทานคู่อะไร?

ยาต้านการแข็งตัวของเลือด และยาต้านเกล็ดเลือด น้ำมันปลามีคุณสมบัติ ในการต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการมีเลือดออก โดยเฉพาะเมื่อรับประทาน ร่วมกับยาต้านการแข็งตัวของเลือดเช่น Warfarin หรือ Aspirin
ยาลดความดันโลหิต น้ำมันปลาสามารถลดความดันโลหิตได้ ดังนั้น การรับประทานร่วมกับยาลดความดันโลหิต อาจทำให้ความดันโลหิตลดต่ำเกินไป
ยาคุมกำเนิด ยาคุมกำเนิดอาจลดประสิทธิภาพ ของน้ำมันปลา ในการลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด
ยาลดการดูดซึมไขมัน (Orlistat) ยา Orlistat ใช้ลดการดูดซึมไขมันจากอาหาร ซึ่งอาจลดการดูดซึมกรดไขมันโอเมก้า-3 จากน้ำมันปลาได้เช่นกัน ควรรับประทานยา Orlistat และน้ำมันปลา ให้ห่างกันอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
ยากดภูมิคุ้มกัน (เช่น Cyclosporine) น้ำมันปลาอาจเพิ่มประสิทธิภาพ ของยากดภูมิคุ้มกัน เช่น Cyclosporine ซึ่งอาจทำให้ภูมิคุ้มกันลดต่ำเกินไป และเพิ่มความเสี่ยง ในการเกิดผลข้างเคียง

ที่มา: น้ำมันปลา ไม่ควรกินคู่กับ อะไร และข้อควรระวังในการบริโภคน้ำมันปลา [3]