Triphala คือ อะไร ช่วยดีท็อกซ์ยังไง?

Fiona
22 เม.ย. 25
06:46
32 views

Triphala คือ สมุนไพรไทยที่ได้รับความนิยม มานานนับพันปี ในแพทย์แผนไทย และอายุรเวทของอินเดีย เชื่อที่ว่าการดูแลสุขภาพ ควรเริ่มจากการปรับสมดุลภายใน ตรีผลาจึงถูกใช้เป็นหนึ่งในสมุนไพรพื้นฐาน ที่ช่วยฟื้นฟูร่างกาย บทความนี้ จะพาไปรู้จักกับตรีผลาทุกด้าน อย่างละเอียด

Triphala คือ อะไร?
ตรีผลามีสรรพคุณอะไรบ้าง?
ข้อควรระวังการบริโภคตรีผลา

Triphala คือ อะไร? องค์ประกอบ

Triphala คือ สูตรสมุนไพรโบราณ ของอายุรเวท ที่มีต้นกำเนิดจากอินเดีย ประกอบด้วยผลไม้แห้ง 3 ชนิด ได้แก่

สมอไทย (Terminalia chebula) ช่วยระบาย ล้างลำไส้ ต้านอนุมูลอิสระ
สมอพิเภก (Terminalia bellirica) บำรุงปอด แก้ร้อนใน ขับเสมหะ
มะขามป้อม (Phyllanthus emblica) อุดมด้วยวิตามินซีสูง เสริมภูมิคุ้มกัน

เมื่อรวมกันเป็นตรีผลา จะเสริมฤทธิ์ซึ่งกันและกัน ทำหน้าที่ช่วยปรับสมดุลร่างกาย ในแบบองค์รวม ทั้งในระบบทางเดินอาหาร การล้างสารพิษ ดีท็อกซ์ และการบำรุงสุขภาพจากภายใน โดยนิยมใช้ในรูปแบบ ผงแห้ง แคปซูล หรือชาชงดื่ม ในศาสตร์อายุรเวท และการแพทย์แผนไทย

ตรีผลามีสรรพคุณอะไรบ้าง?

ส่งเสริม การย่อยอาหาร และการขับถ่าย ตรีผลามีฤทธิ์ เป็นยาระบายอ่อนๆ ช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหว ของลำไส้ ลดอาการท้องผูก ท้องอืด และแน่นท้อง โดยไม่ทำให้ลำไส้ระคายเคือง
ช่วยในการลดน้ำหนัก และควบคุมไขมัน การใช้ตรีผลา ร่วมกับการควบคุมอาหาร และออกกำลังกาย สามารถช่วยลดน้ำหนัก และมวลไขมัน ในร่างกาย ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ต้านอนุมูลอิสระ และชะลอความชรา มะขามป้อมในตรีผลา มีวิตามินซีสูง และสารต้านอนุมูลอิสระอื่นๆ ที่ช่วยป้องกัน การเสื่อมของเซลล์ และชะลอความชรา
เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ตรีผลาช่วยกระตุ้นการทำงาน ของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกาย สามารถต่อสู้กับเชื้อโรค และป้องกันโรคหวัด ได้ดีขึ้น
ควบคุมระดับน้ำตาล และความดันโลหิต ตรีผลามีส่วนช่วย ในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และความดันโลหิต ซึ่งเป็นประโยชน์ ต่อผู้ที่มีความเสี่ยง ต่อโรคเบาหวาน และความดันโลหิตสูง
บำรุงผิวพรรณ และสุขภาพช่องปาก การใช้ตรีผลาทาภายนอก สามารถช่วยบำรุงผิวพรรณให้กระจ่างใส และการใช้น้ำยาบ้วนปาก ที่มีส่วนผสมของตรีผลา ช่วยลดคราบจุลินทรีย์ และการอักเสบของเหงือก

ที่มา: ตรีผลา สมุนไพรตำรับเพื่อสุขภาพ [1]

รูปแบบการบริโภคตรีผลา

แบบผง (ผงตรีผลา) ผสมผงกับน้ำอุ่น 1 แก้ว (ประมาณ 200 มล.) ดื่มก่อนนอน หรือขณะท้องว่าง นิยมในผู้ที่ต้องการดีท็อกซ์ลำไส้ หรือระบายเบาๆ รสชาติฝาดอมเปรี้ยว มีกลิ่นสมุนไพรแรง
แบบแคปซูลหรือเม็ด รับประทานตามขนาด ที่แนะนำ (มักอยู่ที่ 1–2 แคปซูลก่อนนอน) สะดวก เหมาะกับคนไม่ชอบรสสมุนไพร หรือกลิ่นแรง ใช้ในระยะยาวได้ง่าย กว่าแบบผง
แบบชงดื่ม (ชาสมุนไพรตรีผลา) รูปแบบซองชา แช่น้ำร้อน 5–10 นาทีแล้วดื่ม เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการดื่มเป็นกิจวัตร เพื่อสุขภาพ และขับสารพิษ
แบบลูกกลอนสมุนไพร ทำจากผงตรีผลา ปั้นเป็นก้อนขนาดเล็ก กินง่าย เป็นแบบดั้งเดิม และยังคงนิยม ในหมู่ผู้สูงวัย หรือสายสมุนไพรไทย
แบบน้ำสกัด บรรจุขวดพร้อมดื่ม หรือใช้ชงผสมกับน้ำอุ่น สะดวก แต่ควรเลือกแบบไม่มีน้ำตาล หรือสารกันเสีย

ข้อควรระวังการบริโภคตรีผลา

ผู้ที่มีปัญหาไต ควรหลีกเลี่ยง หรือปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ ตรีผลามีแร่ธาตุบางชนิด ที่อาจเพิ่มภาระการทำงานของไต โดยเฉพาะหากใช้ ในปริมาณมาก หรือระยะยาว
หญิงตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร ยังไม่มีข้อมูลเพียงพอ ด้านความปลอดภัย จึงควรหลีกเลี่ยง หรือปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
ผู้ที่ใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ หรือยาลดความดัน ตรีผลามีฤทธิ์ระบายอ่อน และอาจขับของเหลว ออกจากร่างกายเพิ่มขึ้น อาจเกิดภาวะขาดน้ำ หรือโพแทสเซียมต่ำ
ไม่ควรใช้ในเด็กเล็ก โดยไม่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ เพราะร่างกายเด็ก ยังบอบบาง และไวต่อสารบางชนิด
ไม่ควรรับประทาน เกินขนาดที่แนะนำ การใช้มากเกินไป อาจทำให้ท้องเสีย ปวดมวนท้อง หรือถ่ายบ่อยจนร่างกายเสียสมดุลน้ำ และเกลือแร่
ควรเลือกผลิตภัณฑ์ จากแหล่งที่เชื่อถือได้ เพื่อหลีกเลี่ยงการปนเปื้อนสารเคมี สารตกค้าง หรือเชื้อราในสมุนไพร

อาหารเสริมตรีผลาเหมาะกับใคร?

ผู้ที่มีปัญหาท้องผูก ระบบขับถ่ายไม่ปกติ ช่วยระบายอ่อนๆ กระตุ้นการเคลื่อนไหว ของลำไส้ โดยไม่ทำให้ระคายเคือง
ผู้ที่ต้องการล้างสารพิษ (ดีท็อกซ์) ตรีผลาช่วยขจัดของเสีย ตกค้างในลำไส้ และตับ ช่วยให้ร่างกายสดชื่น และสมดุล
ผู้ที่มีปัญหาในระบบทางเดินอาหาร เช่นท้องอืด ท้องเฟ้อ มีฤทธิ์ช่วยย่อยอาหาร ลดกรดเกิน ในกระเพาะอาหาร
ผู้ที่ต้องการเสริมภูมิคุ้มกัน บำรุงร่างกายจากภายใน ตรีผลามีสารต้านอนุมูลอิสระสูง เสริมวิตามินซี ตามธรรมชาติ จากมะขามป้อม
ผู้ที่นอนดึก พักผ่อนน้อย หรือมีสารพิษสะสม จากมลภาวะ ช่วยฟื้นฟูร่างกาย และล้างของเสียตกค้าง จากการใช้ชีวิตที่เร่งรีบ
ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ต้องการชะลอวัย ตรีผลามีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และสนับสนุนการทำงาน ของอวัยวะภายใน

ตรีผลาไม่เหมาะกับใคร?

ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ตรีผลามีแร่ธาตุบางชนิด ที่อาจเพิ่มภาระ ให้กับการทำงานของไต โดยเฉพาะหากใช้ต่อเนื่อง หรือในปริมาณมาก
หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร ยังไม่มีข้อมูลด้านความปลอดภัยที่เพียงพอ จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ หรือปรึกษาแพทย์ก่อน
เด็กเล็ก ระบบย่อยอาหารของเด็กยังไม่สมบูรณ์ อาจไวต่อฤทธิ์ระบายของตรีผลา ควรหลีกเลี่ยง หากไม่ได้รับคำแนะนำ จากผู้เชี่ยวชาญ
ผู้ที่มีภาวะขาดน้ำ หรือท้องเสียเรื้อรัง ตรีผลามีฤทธิ์ระบายอ่อน อาจทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากขึ้น
ผู้ที่ใช้ยาขับปัสสาวะ ยาระบาย ยาลดความดัน หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด ควรระวังการเกิดปฏิกิริยาร่วม หรือฤทธิ์ซ้ำซ้อน ที่อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่นความดันต่ำ หรือขาดแร่ธาตุ
ผู้ที่แพ้สมุนไพร หรือไม่เคยรับประทานสมุนไพรมาก่อน ควรเริ่มจากปริมาณน้อย และสังเกตอาการ ก่อนใช้ต่อเนื่อง

สรุปแล้ว ตรีผลาเป็นสมุนไพรพื้นบ้าน

ตรีผลาเป็นสมุนไพรพื้นบ้าน ที่ได้รับความนิยม ทั้งในไทย และต่างประเทศ ด้วยคุณสมบัติที่ช่วยปรับสมดุลร่างกาย ขับพิษ และเสริมระบบย่อยอาหาร เหมาะกับผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพจากภายใน หากใช้อย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ ตรีผลาสามารถเป็นทางเลือกหนึ่ง ในการเริ่มต้นดูแลร่างกาย ตามแนวทางธรรมชาติได้อย่างยั่งยืน

ตรีผลามีโทษอะไรบ้าง?

ปัญหาทางระบบย่อยอาหาร ตรีผลามีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการท้องเสีย ปวดท้อง ท้องอืด หรือแน่นท้องได้ โดยเฉพาะเมื่อใช้ในปริมาณสูง หรือในผู้ที่มีระบบย่อยอาหาร ไวต่อการกระตุ้น
ภาวะขาดน้ำ การขับถ่ายที่มากเกินไป จากการใช้ตรีผลา อาจนำไปสู่ภาวะขาดน้ำ และอิเล็กโทรไลต์ในร่างกาย
ผลต่อความดันโลหิต และน้ำตาลในเลือด ตรีผลาอาจเสริมฤทธิ์ของยาลดความดันโลหิต และยาลดน้ำตาลในเลือด ซึ่งอาจทำให้ความดัน หรือน้ำตาลในเลือด ลดต่ำเกินไป ในผู้ที่ใช้ยาดังกล่าวอยู่
ปฏิกิริยากับยาอื่น สารบางชนิดในตรีผลาอาจรบกวนการทำงาน ของเอนไซม์ในตับ ที่เกี่ยวข้องกับการเผาผลาญยา ทำให้ระดับยาในเลือดเปลี่ยนแปลง และอาจลดประสิทธิภาพของยา
อาการแพ้ แม้จะพบได้น้อย แต่บางคนอาจมีอาการแพ้เช่น ผื่นคัน หรือระคายเคืองผิวหนัง จากการใช้ตรีผลา

ที่มา: Triphala: Are There Any Health Benefits? [2]

ตรีผลามีผลต่อไตไหม?

จากการศึกษาทางคลินิก ในอาสาสมัครสุขภาพดี ที่รับประทานสารสกัดตรีผลาขนาด 1,050 มก. ต่อวัน เป็นเวลา 2 สัปดาห์ พบว่าไม่มีผลข้างเคียง ที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของตับ และไต รวมถึงไม่มีการเปลี่ยนแปลงของค่าเลือดที่สำคัญ ซึ่งแสดงถึงความปลอดภัย ในการใช้ในระยะสั้น

นอกจากนี้ การศึกษาในสัตว์ทดลอง พบว่าตรีผลาอาจมีฤทธิ์ ในการปกป้องไต โดยลดความเครียดออกซิเดชัน และการแสดงออกของโปรตีน TGF-β1 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการเกิดโรคไต ในผู้ป่วยเบาหวาน [3]