สารสกัด มะระขี้นก จากพืชสมุนไพรพื้นบ้าน ที่อยู่คู่ครัวไทยมานาน หลายคนอาจคุ้นเคยกับรสชาติขม ที่เป็นเอกลักษณ์ แต่ในขณะเดียวกัน ก็มีคุณประโยชน์ทางสุขภาพ ซ่อนอยู่มากมาย มะระขี้นกไม่ใช่แค่พืชผักธรรมดา แต่เป็นพืชที่ได้รับความสนใจ ในวงการวิจัย โดยเฉพาะในด้านการดูแลระดับน้ำตาลในเลือด
มะระขี้นกเป็นพืชสมุนไพรในวงศ์ Cucurbitaceae มีถิ่นกำเนิดในเอเชียใต้ โดยเฉพาะในประเทศอินเดีย ปากีสถาน และบังกลาเทศ ก่อนจะกระจายพันธุ์ ไปยังประเทศต่างๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงไทย ลาว กัมพูชา จีน และฟิลิปปินส์ ปัจจุบันพบได้ในหลายภูมิภาค ที่มีภูมิอากาศแบบร้อนชื้นทั่วโลก
มะระขี้นกถูกนำมาใช้เป็น ทั้งอาหาร และสมุนไพรพื้นบ้าน มานานนับพันปี โดยเฉพาะในระบบแพทย์แผนโบราณของอินเดีย และจีน ซึ่งใช้เพื่อรักษาโรคต่างๆ เช่นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร และการอักเสบในร่างกาย
ในประเทศไทย มะระขี้นกถือเป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้าน ที่นิยมปลูกตามรั้วบ้าน หรือริมรั้วสวน เนื่องจากปลูกง่าย โตเร็ว และทนต่อสภาพอากาศ มักนำผลดิบมาใช้ประกอบอาหาร เพื่อช่วยบำรุงสุขภาพ และยังเชื่อกันว่ามีฤทธิ์ในการล้างพิษ และช่วยลดความร้อนในร่างกาย
มะระขี้นกเป็นพืชสมุนไพร ที่มีสรรพคุณทางยาหลากหลาย ส่วนต่างๆ ของมะระขี้นก ถูกนำมาใช้ประโยชน์ดังนี้
ที่มา: มะระขี้นก [1]
สารสกัด มะระขี้นก มีสารออกฤทธิ์ หลากหลายชนิด ซึ่งเป็นที่มาของคุณประโยชน์ทางสุขภาพ ได้แก่
งานวิจัยจากวารสาร Journal of Ethnopharmacology
การศึกษาฉบับหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร Journal of Ethnopharmacology ได้ทำการทดลอง ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โดยให้รับประทานสารสกัดมะระขี้นก ต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 4–6 สัปดาห์ ผลการศึกษาพบว่า
การทดลองในสัตว์ทดลอง
งานวิจัยในห้องทดลองโดยใช้ หนูทดลอง ที่ถูกเหนี่ยวนำให้เป็นเบาหวาน (induced diabetic rats) แสดงให้เห็นว่า มะระขี้นกช่วยฟื้นฟูความไวของเซลล์ ต่ออินซูลิน ผลการศึกษาพบว่า
การวิจัยในมนุษย์
งานวิจัยบางชิ้น ได้ทดสอบสารสกัดมะระขี้นกในมนุษย์ โดยใช้ขนาด 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน ผลการศึกษาพบว่า
ที่มา: รู้จัก “มะระขี้นก” หวานเป็นลม ขมเป็นยา สรรพคุณสมุนไพรไทย [2]
มะระขี้นกไม่ใช่เพียงพืชพื้นบ้านที่มีรสขม แต่เป็นแหล่งสารออกฤทธิ์ ที่มีศักยภาพ ในการช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ได้อย่างมีนัยสำคัญ ทั้งในรูปแบบของอาหาร และอาหารเสริม เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการดูแลระดับน้ำตาลในเลือดในระยะยาวอย่างปลอดภัย อย่างไรก็ตาม ควรใช้ควบคู่กับการควบคุมอาหาร
การรับประทานมะระขี้นก ควรระมัดระวังในการรับประทานร่วมกับยารักษาโรคเบาหวาน เช่นอินซูลิน เนื่องจากมะระขี้นก มีสรรพคุณในการลดระดับน้ำตาลในเลือด การรับประทานร่วมกัน อาจเสริมฤทธิ์กัน ทำให้น้ำตาลในเลือดลดลงมากเกินไป ซึ่งอาจเกิดอาการหัวใจเต้นเร็ว ปวดศีรษะ สายตาพร่า เหงื่อออกมาก และอ่อนเพลียได้
ดังนั้น ผู้ที่ใช้ยารักษาโรคเบาหวาน ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานมะระขี้นกร่วมด้วย หรือปรึกษาแพทย์ก่อนการรับประทาน เพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเกินไป [3]
