รู้ไหม ผักอะไรที่มี Lutein สูง บำรุงสายตา

ผักอะไรที่มี Lutein สูง

ผักอะไรที่มี Lutein สูง อาจเป็นคำถามที่หลายคนเพิ่งเริ่มสนใจ เมื่อได้ยินว่าลูทีนช่วยบำรุงสายตา แต่ในความจริงแล้ว เรื่องนี้มีมากกว่าการบำรุงสายตา เพราะลูทีนเป็นหนึ่งในสารพฤกษเคมี ที่ธรรมชาติมอบให้ ซึ่งสัมพันธ์กับทั้งระบบประสาท ผิวพรรณ และภูมิคุ้มกัน

  • ลูทีนคืออะไร
  • ประโยชน์ของลูทีน
  • ผักที่มีลูทีนสูง

ลูทีนคืออะไร มีที่มาอย่างไร?

ลูทีน (Lutein) เป็นสารในกลุ่ม xanthophylls ซึ่งเป็นประเภทหนึ่งของแคโรทีนอยด์ ทั้งหมดประมาณ 600 ชนิด ที่พบในธรรมชาติ ลูทีนสังเคราะห์โดยพืชเท่านั้น และพบในปริมาณสูง โดยเฉพาะในผักใบเขียว เช่นผักโขม คะน้า และแครอท ในพืชลูทีนทำหน้าที่ควบคุมพลังงานแสง ของแสงแดด

และช่วยป้องกันโฟโตเคมี ในกระบวนการสังเคราะห์แสง คำว่า luteine ซึ่งต่อมาเป็น lutein ถูกนำมาใช้ครั้งแรกโดย Johann Ludwig Wilhelm Thudichum ในปี 1868–1869 เพื่อเรียกสารกลุ่มสีเหลือง ที่พบทั้งในสัตว์ และพืช ซึ่งเป็นสารคร่าวๆ ในกลุ่ม carotenoids

ต่อมาในปี 1945 นักวิจัย Wald ได้ค้นพบว่าเม็ดสีที่อยู่ในบริเวณ macula lutea หรือจุดรับภาพในเรตินา ประกอบด้วยคาโรทีนอยด์ ซึ่งนำไปสู่การระบุว่า lutein และ zeaxanthin เป็นส่วนประกอบสำคัญของ macular pigment (29 กรกฎาคม 2025) [1]

ประโยชน์ลูทีน ช่วยแค่เรื่องสายตาไหม?

  • ปกป้องจอประสาทตา ลูทีนเป็นหนึ่งในเม็ดสีหลักของ macular pigment ในเรตินา ทำหน้าที่กรองแสงสีน้ำเงินพลังงานสูง และลดความเสียหาย จากอนุมูลอิสระ
  • ลดความเสี่ยงโรคจอประสาทตาเสื่อมตามอายุ (Age-related Macular Degeneration, AMD) งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า การได้รับลูทีนเพียงพอ ช่วยชะลอการเสื่อม ของจอประสาทตาในผู้สูงอายุ
  • ลดความเสี่ยงต้อกระจก ลูทีนอาจช่วยป้องกันความขุ่น ของเลนส์ตา โดยลดการออกซิเดชัน ในเนื้อเยื่อเลนส์
  • เสริมความคมชัด ของการมองเห็น ช่วยให้ตาปรับสภาพต่อแสงจ้าได้ดีขึ้น และลดอาการตาล้า จากการใช้สายตานาน
  • ป้องกันรังสี UV ลูทีนสามารถทำหน้าที่เหมือนฟิลเตอร์ ช่วยป้องกันผิวจากรังสี UV ซึ่งอาจช่วยลดการเสื่อมสภาพของผิว และการเกิดริ้วรอย
  • ลดการอักเสบของผิว คุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดการอักเสบ และความเสียหาย ที่เกิดจากมลภาวะ และแสงแดด
  • ต้านการอักเสบ ช่วยลดการอักเสบในระดับเซลล์ ซึ่งมีบทบาท ต่อการป้องกันโรคเรื้อรังหลายชนิด
  • สนับสนุนการทำงานของสมอง งานวิจัยบางชิ้น พบว่าลูทีน อาจมีส่วนช่วย ในด้านการรับรู้ และความจำ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ
  • ลดความเสี่ยงโรคหัวใจ มีหลักฐานว่าแคโรทีนอยด์ รวมถึงลูทีน อาจช่วยลดการสะสม ของคราบไขมัน ในหลอดเลือด

ลูทีนปริมาณที่แนะนำต่อวันเท่าไหร่?

ปริมาณลูทีนที่แนะนำต่อวัน อยู่ที่ประมาณ 10 มิลลิกรัมของลูทีน ซึ่งถือว่าเป็นปริมาณที่เหมาะสม สำหรับการรักษาสุขภาพดวงตา โดยเฉพาะในส่วนของจอประสาทตา นอกจากนี้ งานวิจัยยังระบุว่า ผู้ใหญ่ในปัจจุบันโดยเฉลี่ยบริโภคลูทีนเพียง 1–2 มิลลิกรัมต่อวัน ซึ่งน้อยกว่าปริมาณที่แนะนำอย่างมาก (16 กุมภาพันธ์ 2022) [2] 

ผักที่มีลูทีนสูง มีอะไรบ้าง?

ผักอะไรที่มี Lutein สูง
  • ผักโขม มีลูทีนสูง ประมาณ 20,354 µg ต่อถ้วยสุก ผักใบเขียว อัดแน่นไปด้วยลูทีน และสารอาหารอื่น เช่นธาตุเหล็ก แคลเซียม วิตามิน A, C, K และไฟเบอร์
  • Swiss chard มีลูทีนประมาณ 19,276 µg ต่อถ้วยสุก Swiss chard มีแคลอรีต่ำมาก แต่ให้แคลเซียม ธาตุเหล็ก โพแทสเซียม และวิตามิน A, C, K สูง
  • Collard greens มีลูทีนปประมาณ 11,774 µg ต่อถ้วยสุก อุดมด้วยแคลเซียม แมกนีเซียม วิตามิน K และ C
  • ถั่วลันเตาสุก มีประมาณ 4,149 ต่อถ้วย แม้ไม่ใช่ผักใบ แต่ให้ไฟเบอร์ แมกนีเซียม ธาตุเหล็ก และวิตามิน B และ A ด้วย
  • Brussels sprouts ประมาณ 2,012  ต่อถ้วย และยังมีใยอาหารสูง แคลอรีต่ำ พร้อมวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด
  • Rapini ประมาณ 1,431 ไมโครกรัมต่อถ้วย อีกหนึ่งผักใบเขียวที่มีลูทีนสูง พร้อมคุณค่าวิตามิน และไฟเบอร์
  • ฟักทองสุกมีลูทีนประมาณ 2,484 ไมโครกรัมต่อถ้วย ให้โพแทสเซียมสูง แคลอรีไม่มาก
  • ข้าวโพดหวานสีเหลืองมีลูทีนประมาณ 934 ไมโครกรัมต่อถ้วย มีโพแทสเซียม ไฟเบอร์ และวิตามิน B หลายชนิด

ที่มา: Healthy Foods That Are High In Lutein (2 มิถุนายน 2021) [3]

ปัจจัยอะไรที่มีผลต่อปริมาณลูทีน?

  • ความสด ผักที่เก็บใหม่ จะมีลูทีนสูง มากกว่าผักที่เก็บไว้นาน
  • แสงแดด ผักที่ปลูกกลางแจ้ง มักมีลูทีนมากกว่า เพราะใช้สารนี้ ในการป้องกันแสง
  • การปรุง การใช้ความร้อนสูง และนานเกินไป อาจทำให้ลูทีนสลายได้

มีวิธีปรุงยังไงให้คงคุณค่าลูทีน?

  • การนึ่ง หรือผัดด้วยไฟแรง ใช้เวลาผัดไม่นาน ช่วยคงปริมาณลูทีน ได้ดีกว่าต้มทิ้งน้ำ
  • ใช้ไขมันเล็กน้อย เนื่องจากลูทีน ละลายในไขมัน การผัดกับน้ำมันมะกอก หรือน้ำมันรำข้าวเล็กน้อย ช่วยให้ร่างกายดูดซึมได้มากขึ้น
  • ไม่หั่นทิ้งไว้นาน ควรหั่นผักใกล้เวลาปรุงอาหาร เพื่อลดการสัมผัสอากาศ

สรุปแล้ว ผักอะไรที่มีลูทีนสูง

ผักที่มีลูทีนสูง ได้แก่ ผักโขม Swiss chard, Collard greens และผักใบเขียวเข้มอื่นๆ การเลือกรับประทานผักเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอ โดยปรุงด้วยวิธีนึ่งหรือผัด และเสริมไขมันดี จะช่วยให้ร่างกายดูดซึมลูทีน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลูทีนไม่เพียงช่วยดูแลดวงตา แต่ยังมีผลดีต่อสุขภาพผิว และระบบภูมิคุ้มกันอีกด้วย

ลูทีนกินคู่กับอะไรดี?

ลูทีนเป็นสารที่ละลายในไขมัน ดังนั้นการกินคู่กับอาหาร ที่มีไขมันดี จะช่วยให้ร่างกายดูดซึม ได้ดียิ่งขึ้น ไขมันดีเช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว อะโวคาโด ถั่วและเมล็ดพืช อัลมอนด์ วอลนัต เมล็ดทานตะวัน รวมถึงไข่แดง ซึ่งมีทั้งลูทีน และไขมันธรรมชาติในตัว

ลูทีนไม่ควรทานคู่กับอะไร?

ลูทีนไม่ควรกินคู่กับอาหารที่มีไขมันทรานส์ หรือไขมันอิ่มตัวสูง เช่นของทอด ฟาสต์ฟู้ด และอาหารหรือเครื่องดื่ม ที่มีแอลกอฮอล์มาก อาจลดประสิทธิภาพการดูดซึม อีกทั้งการใช้ร่วมกับยาลดไขมันกลุ่ม bile acid sequestrants หรือ orlistat ก็อาจลดการดูดซึมลูทีนได้ จึงควรแยกเวลารับประทานออกจากกัน

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง