ธัญพืชอะไรที่มี Potassium สูง หลายคนอาจคุ้นโพแทสเซียมจากน้ำเกลือแร่ หรือผลไม้ เช่นกล้วย แต่จริงๆแล้วแร่ธาตุโพแทสเซียม พบได้อยู่ในอาหารรอบตัวมากมาย รวมถึงธัญพืชที่เรากินกันเป็นประจำด้วย การหยิบยกประเด็นนี้ขึ้นมา เป็นการชวนให้มองเห็นคุณค่าที่ซ่อนอยู่ในธัญพืชเหล่านี้
แร่ธาตุ โพแทสเซียม ถูกใช้มาตั้งแต่สมัยโบราณ ในรูปของ potash ที่ได้จากขี้เถ้าพืช เมื่อนำมาละลายน้ำแล้วระเหย จะได้เกลือที่มีโพแทสเซียม มนุษย์เริ่มสังเกต ความต่างระหว่างเกลือโซเดียม กับโพแทสเซียมตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 18 โดยที่ Georg Ernst Stahl ได้เสนอไว้ในปี ค.ศ. 1702
ต่อมาในปี 1797 Martin Klaproth พบว่า potash มีอยู่ในแร่ leucite และ lepidolite และได้เสนอชื่อเรียกธาตุใหม่นี้ว่า kali ต่อมาในปี 1807 Sir Humphry Davy สามารถแยกโพแทสเซียม ในรูปโลหะได้สำเร็จเป็นครั้งแรก โดยใช้วิธี electrolysis จากโพแทสไฮดรอกไซด์ ซึ่งนับเป็นการแยกโลหะด้วยวิธีนี้ครั้งแรกของโลก
ส่วนสัญลักษณ์ K ของโพแทสเซียม มาจากคำว่า kalium ซึ่งมีรากจากภาษาละตินใหม่ และภาษาเยอรมัน โดยมีนักเคมีชื่อดังอย่าง Gilbert และ Berzelius สนับสนุนให้ใช้ชื่อนี้ ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 (3 กันยายน 2025) [1]
ที่มา: How Potassium Helps the Body (8 พฤษภาคม 2024) [2]
ปริมาณโพแทสเซียมที่ควรได้รับต่อวัน จะแตกต่างกันไป ตามช่วงวัย และเพศ ทารกแรกเกิดถึง 6 เดือนต้องการประมาณ 400 มิลลิกรัมต่อวัน และจะเพิ่มขึ้นเป็นราว 860 มิลลิกรัมเมื่ออายุ 7–12 เดือน เด็กเล็กวัย 1–3 ปีควรได้รับประมาณ 2,000 มิลลิกรัม และวัย 4–8 ปีเพิ่มเป็นราว 2,300 มิลลิกรัม
ส่วนวัยรุ่นอายุ 9–13 ปี เพศชายต้องการประมาณ 2,500 มิลลิกรัมในขณะที่เพศหญิงอยู่ที่ราว 2,300 มิลลิกรัมเมื่อเข้าสู่วัย 14–18 ปี เพศชายต้องการมากขึ้นเป็น 3,000 มิลลิกรัมต่อวันส่วนเพศหญิงยังคงอยู่ที่ราว 2,300 มิลลิกรัม
สำหรับผู้ใหญ่ที่อายุ 19 ปีขึ้นไป เพศชายมีความต้องการสูงที่สุด คือประมาณ 3,400 มิลลิกรัมต่อวัน ในขณะที่เพศหญิงอยู่ที่ราว 2,600 มิลลิกรัมหญิงตั้งครรภ์ควรได้รับเพิ่มเป็นประมาณ 2,900 มิลลิกรัมและหญิงที่ให้นมบุตรควรได้รับราว 2,800 มิลลิกรัมต่อวัน (2 มิถุนายน 2022) [3]
ธัญพืชที่มีโพแทสเซียมสูง พร้อมปริมาณโดยประมาณต่อ 100 กรัม ได้แก่
หากร่างกายขาดโพแทสเซียม ภาวะ Hypokalemia อาจเกิดอาการ และผลกระทบ ดังนี้
โพแทสเซียมเป็นแร่ธาตุที่มีความสำคัญ ต่อการทำงานของร่างกาย ตั้งแต่การควบคุมความดันโลหิต ระบบประสาท กล้ามเนื้อ ไปจนถึงการทำงานของหัวใจ ธัญพืชที่มีโพแทสเซียมสูง เช่นข้าวสาลีรำ ข้าวโอ๊ต ข้าวฟ่าง ควินัว หรือข้าวกล้อง ซึ่งนอกจากมีแร่ธาตุแล้ว ยังมีใยอาหาร และสารอาหารอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ
โพแทสเซียมควรกินคู่กับอาหาร ที่มีแมกนีเซียม แคลเซียม และใยอาหารจากผัก ผลไม้ เพราะสารอาหารเหล่านี้ ช่วยทำงานร่วมกัน ในการควบคุมความดันโลหิต และสมดุลของเหลวในร่างกาย นอกจากนี้การรับประทานโพแทสเซียม ร่วมกับอาหารที่มีโปรตีนพอเหมาะ จะช่วยให้ร่างกายใช้ประโยชน์ได้เต็มที่
โพแทสเซียมไม่ควรกินร่วมกับอาหาร ที่มีโซเดียมสูง เช่นอาหารแปรรูป เค็มจัดหรือ fast food เพราะโซเดียมจะต้านฤทธิ์ของโพแทสเซียมในการควบคุมความดันโลหิต อีกทั้งผู้ที่มีโรคไตเรื้อรัง ควรหลีกเลี่ยงการรับโพแทสเซียมมากเกินไป โดยเฉพาะหากใช้ยาขับปัสสาวะ หรือยาบางกลุ่ม ที่ทำให้โพแทสเซียมในเลือดสูง
