ชวนหาคำตอบ ธัญพืชอะไรที่มี Folate สูง

ธัญพืชอะไรที่มี Folate สูง

ธัญพืชอะไรที่มี Folate สูง เป็นคำถามที่เริ่มถูกพูดถึงมากขึ้น เพราะโฟเลตหรือวิตามินบี 9 ไม่ได้สำคัญกับหญิงตั้งครรภ์เท่านั้น แต่ยังจำเป็นต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง การซ่อมแซมดีเอ็นเอ และการทำงานของสมองในทุกช่วงวัย บทความนี้จะชวนไปทำความรู้จักกับโฟเลต ไปจนถึงธัญพืชที่มีโฟเลตสูง

  • โฟเลตคืออะไร?
  • ประโยชน์ของโฟเลต
  • ธัญพืชอะไรที่มี Folate สูง

Vitamin B9 หรือโฟเลต คืออะไร?

โฟเลตคือ Vitamin B9 มีบทบาทสำคัญในกระบวนการสร้างเซลล์ และเม็ดเลือดแดง โดยช่วยให้ร่างกายสร้าง DNA, RNA และเปปไทด์สำคัญต่างๆ เพื่อการแบ่งเซลล์ที่สมบูรณ์

ฟอร์มธรรมชาติของโฟเลต พบในผักใบเขียวเข้ม, ถั่ว, ผลไม้ เช่น ส้ม กล้วย และพืชตระกูลถั่ว ส่วนฟอร์มสังเคราะห์ที่เรียกว่า Folic acid มักใช้ในอาหารเสริม และอาหารเติมวิตามิน เช่นซีเรียล พาสต้า และแป้งเพื่อเสริมในอาหาร ช่วยให้ร่างกายดูดซึมได้ดี และคงตัวมากกว่าโฟเลตธรรมชาติ

อีกทั้งโฟเลตยังมีบทบาทสำคัญ ในระหว่างตั้งครรภ์ โดยเฉพาะช่วงแรก เพื่อช่วยลดความเสี่ยงของความผิดปกติ ของหลอดประสาทในทารก เช่นโรคกระดูกสันหลังไม่ปิด และโรคสมองไม่พัฒนา การได้รับโฟลิกแอซิดในปริมาณ 400 ไมโครกรัมต่อวันก่อนตั้งครรภ์ และในช่วงต้น ช่วยลดความเสี่ยงได้ (15 สิงหาคม 2025) [1]

ประวัติ โฟเลตถูกค้นพบครั้งแรก

โฟเลตถูกค้นพบครั้งแรกในช่วงปี 1931 เมื่อ Lucy Wills แพทย์หญิงชาวอังกฤษ พบว่าในหญิงตั้งครรภ์ ที่มีภาวะโลหิตจางชนิด Megaloblastic สามารถรักษาได้ ด้วยสารสกัดจากยีสต์และตับ เธอเรียกสารนี้ว่า Wills’ factor ซึ่งต่อมาถูกยืนยันว่า แท้จริงแล้วคือโฟเลต ในช่วงแรกถูกเรียกในชื่อ vitamin M หรือ vitamin Bc

ต่อมาในปี 1941 นักวิจัยชาวอเมริกัน Herschel K. Mitchell, Esmond E. Snell และ Roger J. Williams สามารถสกัดสาร ที่ให้คุณสมบัติทางชีวภาพ ของโฟเลตออกมาได้จากผักโขม และได้ผลึกบริสุทธิ์ของ folic acid เป็นครั้งแรก

หลังจากนั้นระหว่างปี 1943–1945 นักวิทยาศาสตร์จาก Lederle Laboratories และ Parke-Davis ได้พัฒนากระบวนการตกผลึก และสังเคราะห์โฟลิกแอซิด ขึ้นมาได้สำเร็จ จากนั้นตั้งแต่ทศวรรษ 1950 เป็นต้นมา การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับโฟเลต ยังคงพัฒนาอย่างต่อเนื่อง (7 กันยายน 2025) [2]

ประโยชน์ของโฟเลตคืออะไร?

  • รักษาภาวะขาดโฟเลต โฟเลตช่วยรักษาภาวะขาดโฟเลต ซึ่งอาจเกิดจากการกินอาหารไม่เพียงพอ หรือมีปัญหาในการดูดซึม การเสริมโฟเลตสามารถป้องกันโรคโลหิตจาง โรคเกี่ยวกับพัฒนาการของทารก หรือภาวะซึมเศร้าได้
  • ป้องกันความผิดปกติของทารกในปากมดลูก การเสริมโฟเลตในช่วงก่อน และระหว่างตั้งครรภ์ ช่วยลดความเสี่ยง ต่อการเกิดโรคหลอดประสาทเปิดเช่น spina bifida และ encephalocele รวมถึงภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ในการตั้งครรภ์ เช่นภาวะครรภ์เป็นพิษได้
  • ดูแลสุขภาพสมอง ระดับโฟเลตที่ต่ำในเลือด เชื่อมโยงกับการทำงานของสมองที่ลดลง และปัญหาความจำในผู้สูงวัย การได้รับโฟเลตอย่างเพียงพอ อาจช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคอัลไซเมอร์ หรือลดการเสื่อมของสมองได้
  • รักษาปัญหาสุขภาพจิต โฟเลตมีบทบาท ในการผลิตสารสื่อประสาทในสมอง การขาดโฟเลต สามารถทำให้เกิดภาวะซึมเศร้า หรือโรคจิตอื่นๆได้ การเสริมโฟเลต ร่วมกับยาต้านซึมเศร้า อาจช่วยลดอาการซึมเศร้าได้ดีกว่าการใช้ยาอย่างเดียว
  • บำรุงหัวใจ หลอดเลือด โฟเลตช่วยควบคุมระดับ homocysteine ซึ่งหากสูงอาจเสี่ยงต่อโรคหัวใจ การเสริมโฟเลตอาจช่วยลดความดันโลหิต และส่งเสริมการไหลเวียนเลือดที่ดีขึ้น
  • ส่งเสริมสุขภาพผม เนื่องจากโฟเลตมีส่วน ช่วยในการเจริญเติบโตของเซลล์ ซึ่งรวมถึงเซลล์ผม การขาดโฟเลตทำให้ผมหงอกก่อนวัย แต่ข้อมูลยังมีจำกัด และต้องการการวิจัยเพิ่มเติม
  • ช่วยในเรื่องภาวะมีบุตรยาก เฉพาะบางกรณี ในผู้ชายที่มีปัญหาภาวะมีบุตรยาก การเสริมโฟเลตร่วมกับ zinc อาจช่วยเพิ่มคุณภาพ และจำนวนสเปิร์ม แต่ผลการศึกษา ไม่สอดคล้องกันทั้งหมด ต้องรับการวิจัยเพิ่ม
  • ลด homocysteine และเพิ่มความเป็นอยู่ในภาวะ MS การเสริมโฟเลตร่วมกับวิตามิน B12 ในผู้ที่เป็น multiple sclerosis (RRMS) ช่วยลดระดับ homocysteine และพัฒนาอาการโลหิตจาง รวมทั้งเพิ่มพลังงาน

ที่มา: Folic Acid Everything You Need to Know (24 มิถุนายน 2025) [3]

ธัญพืชอะไรที่มีโฟเลตสูง?

ธัญพืชอะไรที่มี Folate สูง
  • รำข้าวสาลี รำข้าวสาลีเป็นหนึ่งในแหล่งโฟเลตที่ดี ให้ประมาณ 80–120 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม นอกจากโฟเลตแล้ว ยังอุดมด้วยใยอาหาร วิตามินบีรวม และแร่ธาตุหลายชนิด เหมาะสำหรับเติมลงในซีเรียล หรือขนมปัง whole wheat
  • ข้าวสาลีงอก ส่วนที่งอกของเมล็ดข้าวสาลี มีสารอาหารสูงมาก โดยให้โฟเลตราว 70–80 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม มีทั้งโปรตีน วิตามินอี และแร่ธาตุ จึงเป็นซูเปอร์ฟู้ด ที่นิยมใส่ใน Smoothies หรือซีเรียล
  • ข้าวฟ่าง เป็นธัญพืชปลอดกลูเตน ให้โฟเลตประมาณ 80–85 ไมโครกรัมต่อ 100 กรัม และยังมีแมกนีเซียมสูง ช่วยบำรุงหัวใจ และระบบประสาท
  • ควินัว ธัญพืชที่มีโปรตีน ให้โฟเลตประมาณ 40–50 ไมโครกรัม/100 ก. และยังอุดมไปด้วยแมกนีเซียม เหล็ก และใยอาหาร เหมาะสำหรับคนที่ต้องการอาหารเพื่อสุขภาพ และปรับสมดุลน้ำตาลในเลือด
  • ข้าวโอ๊ต ให้โฟเลตอยู่ที่ราว 30–50 ไมโครกรัม/100 ก. เหมาะกับการเป็นอาหารเช้า ช่วยควบคุมคอเลสเตอรอล และให้พลังงานที่ย่อยช้า
  • ข้าวบาร์เลย์ มีโฟเลตประมาณ 25–30 ไมโครกรัม/100 ก. พร้อมใยอาหารชนิดเบต้ากลูแคน ที่ช่วยลดคอเลสเตอรอล และควบคุมน้ำตาลในเลือด
  • ข้าวไรย์ มีโฟเลตอยู่ที่ประมาณ 35–40 มคก./ 100 g. และเป็นธัญพืชที่ให้ใยอาหารสูง เหมาะกับการทำขนมปังโฮลเกรน
  • ข้าวกล้อง ให้โฟเลตราว 8–20 มคก./ 100 g. แม้ปริมาณจะไม่สูงมาก แต่เมื่อกินเป็นอาหารหลัก ก็ช่วยเสริมโฟเลตในมื้ออาหารได้ดี

โฟเลตต้องการต่อวันเท่าไหร่?

  • ผู้ใหญ่ทั่วไป: 400 ไมโครกรัม DFE
  • หญิงตั้งครรภ์: 600 ไมโครกรัม DFE
  • หญิงให้นมบุตร: 500 ไมโครกรัม DFE

ขีดสูงสุด (UL) สำหรับกรดโฟลิกจากอาหารเสริม หรืออาหารเสริมวิตามินอยู่ที่ 1,000 ไมโครกรัม/วัน (ไม่รวมโฟเลตจากอาหารธรรมชาติ) เพื่อป้องกันการกลบอาการขาดวิตามินบี 12

ปัจจัยที่ทำให้โฟเลตในธัญพืชมากหรือน้อย

  • ส่วนของเมล็ด: โฟเลตอยู่มากที่รำ และจมูกเมล็ด การขัดสีทำให้สูญเสียเกือบหมด
  • การโม่และแปรรูป: การโม่หยาบหรือคงส่วนรำ และจมูกเมล็ดไว้ ช่วยรักษาโฟเลตได้มากกว่าแป้งขาว
  • ความร้อน น้ำ และแสง: โฟเลตละลายน้ำ และเสื่อมสลายง่าย จากความร้อน และแสง การต้มทิ้งน้ำ จึงทำให้สูญเสียมาก
  • การงอกและหมัก: เมล็ดงอก หรือขนมปังซาวโดว์ ช่วยเพิ่มโฟเลต และทำให้ย่อยง่ายขึ้น

ธัญพืชอะไรที่มีโฟเลตสูง กล่าวโดยสรุป

ธัญพืชอะไรที่มีโฟเลตสูง คำตอบคือการเลือกโฮลเกรน เช่นรำข้าวสาลี ข้าวสาลีงอก ข้าวฟ่าง ควินัว ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์ ข้าวไรย์ ข้าวกล้อง ควรทานหมุนเวียนกัน ในมื้ออาหารประจำวัน ก็จะช่วยให้ได้รับโฟเลตเพียงพอ โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งอาหารเสริม และยังได้พร้อมได้ไฟเบอร์ แร่ธาตุ และสารอาหารอื่นๆ

ใครที่ควรเสริมโฟเลตเป็นพิเศษ?

ผู้ที่ควรเสริมโฟเลตเป็นพิเศษ ได้แก่ผู้หญิงที่วางแผนตั้งครรภ์ หรือกำลังตั้งครรภ์ เนื่องจากโฟเลตช่วยลดความเสี่ยง ความผิดปกติของทารกในครรภ์ โดยเฉพาะโรคหลอดประสาทเปิด นอกจากนี้ยังรวมถึงผู้ที่มีภาวะขาดโฟเลต จากการกินอาหารไม่เพียงพอ หรือมีปัญหาการดูดซึม ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เรื้อรัง

โฟเลตมีผลข้างเคียงอะไรไหม?

โฟเลตจากอาหารตามธรรมชาติ มักไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียง แต่หากได้รับโฟลิกแอซิด ในรูปแบบอาหารเสริมมากเกินไป โดยเฉพาะเกิน 1,000 ไมโครกรัมต่อวัน อาจทำให้เกิดอาการ เช่นคลื่นไส้ ท้องอืด เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ หรือมีรสขมในปาก อีกทั้งยังอาจไปบดบังอาการขาดวิตามินบี 12 ทำให้ตรวจช้า

Facebook
Twitter
Telegram
LinkedIn
ข้อมูลผู้เขียน

แหล่งอ้างอิง