ความเครียด จากการเล่นพนัน เรื่องจริงที่ไม่ควรมองข้าม

Wagyu
26 ก.ย. 25
15:23
15 views

ความเครียด จากการเล่นพนัน สามารถสร้างผลกระทบที่รุนแรงกว่าที่คิด โดยเฉพาะด้านจิตใจ การเล่นพนัน ทำให้ผู้เล่นเกิดความเครียดสะสมแบบไม่รู้ตัว หากละเลยปัญหานี้ อาจนำไปสู่ผลเสียทั้งต่อสุขภาพจิต ความสัมพันธ์ และคุณภาพชีวิตในระยะยาวได้

Timeline เกี่ยวกับการศึกษา ปัญหาพนัน
ผลกระทบทางสุขภาพ จากการเล่นพนัน
วิธีลดปัญหาทางสุขภาพ จากพนัน

ย้อนรอยเหตุการณ์ ความเครียด จากการเล่นพนัน

แม้การพนัน จะมีมาเนิ่นนานตั้งแต่ในอดีต แต่วงการจิตเวชและจิตวิทยา เพิ่งเริ่มมาให้ความสนใจในภายหลัง ถึงพฤติกรรมเล่นพนันเกินพอดี จนเครียด และกลายเป็นปัญหาทางสุขภาพจิต เรามาดูกันว่าแต่ละช่วงเวลาที่มนุษย์ได้รู้จัก มีผลการศึกษา หรือรับมือกับปัญหานี้ยังไงบ้าง

จุดเริ่มต้นของการศึกษาพฤติกรรม ปัญหาของพนัน

ในปี 1999 ตำรา The National Research Council: Pathological Gambling: A Critical Review ได้รวบรวมงานวิจัยเกี่ยวกับปัจจัยเสี่ยงในด้านต่างๆ ของโรคที่เกิดจากพนัน ชี้ให้เห็นถึงปัญหาของโรคที่เกิดจากการเล่นพนัน และผลกระทบในแง่ลบ (1999) [1]

และยังมีงานวิจัยอื่นๆเช่น วารสารเฉพาะทางด้านการพนัน (Journal of Gambling Studies) ที่ศึกษาพฤติกรรมการติดพนัน ในแง่มุมต่างๆ ตั้งแต่ปี 1985 (1 กุมภาพันธ์ 2025) [2] และ National gambling experiences in the US เน้นถึงการเชื่อมโยงระหว่างการเล่นพนันกับความเครียด ความวิตกกังวล และปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ

DSM-5 และการเปลี่ยนแปลงในการจำแนกลักษณะโรคติดพนัน

ปี 2013 นิยามใน DSM-5 ระบุว่า Gambling Disorder คือ พฤติกรรมเล่นพนันที่เป็นปัญหาอย่างต่อเนื่อง และกลับมาเป็นซ้ำ ซึ่งก่อให้เกิด ความบกพร่องทางการทำงาน หรือความทุกข์ (Clinically Significant Impairment or Distress) (1 กุมภาพันธ์ 2015) [3]

การเปลี่ยนแปลงนี้ ถือเป็นการยอมรับเชิงวิชาการว่า พฤติกรรมการพนันบางรูปแบบ มีลักษณะเสพติดทางพฤติกรรม (Behavioral Addiction) ที่ใกล้เคียงกับการติดสารเสพติด มีความยากในการควบคุม และมักมีพฤติกรรมที่กลับไปเล่นพนันต่อ ทั้งๆที่รู้ว่ามีผลเสีย

การพนันออนไลน์ในช่วงโควิด-19 จนถึงปัจจุบัน

เมื่อมีการล็อกดาวน์ในช่วงโควิด ผู้คนต้องอยู่บ้านมากขึ้น ทำให้แพลตฟอร์มพนันหรือ คาสิโนออนไลน์ กลายเป็นช่องทางที่เข้าถึงง่าย ทำให้ผู้คนพบปัญหาความเครียดจากการเล่นพนันมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะกับผู้ที่มีภาวะติดพนัน หรือมีปัญหาทางสุขภาพจิตอยู่ก่อนแล้ว

จนมาถึงปัจจุบัน ช่องทางออนไลน์เหล่านี้ก็ยังคงมีอยู่มากมาย มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ระบุถึงปัญหาความเครียด ปัญหาสุขภาพจิต ที่เกิดจากการเล่นพนันออนไลน์เพิ่มสูงขึ้น จนกลายเป็นปัญหาระดับโลกที่หลายประเทศเร่งแก้ไข

ผลกระทบทางสุขภาพของการเล่นพนัน

แม้ว่าการเล่นพนัน จะเล่นเพื่อความสนุกและผ่อนคลาย แต่ในความเป็นจริง การพนันสามารถสร้างแรงกดดัน และภาระทางจิตใจได้มากกว่าที่คิด ความหวังในการได้กำไร ความกลัวที่จะเสียเงิน รวมถึงบรรยากาศการแข่งขัน ล้วนเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดความเครียด วิตกกังวล และอารมณ์แปรปรวน ที่อาจส่งผลร้ายแรงต่อทั้งสุขภาพจิต และคุณภาพชีวิตในระยะยาว

ความกดดันจากการใช้เงินเพื่อเดิมพัน

เมื่อเล่นคาสิโน แต่ผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามที่หวัง ความกดดันยิ่งทวีคูณ เพราะเงินที่ใช้เล่นนั้นอาจมาจากรายได้ประจำ หรือเงินที่ต้องใช้ในชีวิตประจำวัน เมื่อเล่นเสียแม้เพียงเล็กน้อยก็สร้างความเครียดได้มากแล้ว โดยเฉพาะในช่วงที่ภาระค่าใช้จ่ายสูง ทำให้ผู้เล่นรู้สึกเหมือนอยู่ในภาวะกดดันตลอดเวลา

ความกลัวการขาดทุน และความหวังจะได้เงินคืน

หลายคนตกอยู่ในวงจรที่เรียกว่า อยากเอาคืน กลัวว่า จะเล่นคาสิโนจนหมดตัว เมื่อเสียแล้วจะยิ่งอยากเล่นต่อเพื่อหวังได้เงินกลับคืนมา แต่ในขณะเดียวกันก็เต็มไปด้วยความกลัวว่าจะเสียเพิ่ม วงจรนี้กลายเป็นความคิดวนซ้ำ (Loop) ที่กดดันจิตใจอย่างต่อเนื่อง บางครั้งผู้เล่นถึงขั้นคิดเรื่องพนันแม้กระทั่งตอนที่ควรพักผ่อน ทำให้นอนไม่หลับและเครียด

ผลกระทบต่อร่างกายและอารมณ์

ความเครียดจากการเล่นพนัน ไม่ได้กระทบแค่จิตใจอย่างเดียว แต่ยังส่งผลต่อร่างกายอย่างชัดเจน เช่น นอนไม่หลับ ปวดหัว ใจเต้นแรง ผู้เล่นบางคนอาจหงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน และควบคุมตัวเองได้ยาก

ผลต่อความสัมพันธ์กับคนรอบตัว

เมื่อมีความเครียดสะสมจากการเล่นพนัน อาจส่งผลไปถึงความสัมพันธ์รอบตัว ทั้งครอบครัว เพื่อน หรือแม้แต่เพื่อนร่วมงาน ผู้เล่นบางคนอาจเริ่มห่างเหินจากคนใกล้ชิด เนื่องจากไม่อยากให้ใครรู้ถึงปัญหาการเงินหรือพฤติกรรมการเล่นพนัน ขณะที่บางคนอาจมีอารมณ์ฉุนเฉียว หงุดหงิดใส่คนรอบข้างโดยไม่รู้ตัว

สภาพแวดล้อมดิจิทัล ที่ทำให้เครียดโดยไม่รู้ตัว

การเล่นพนันออนไลน์ตลอด 24 ชั่วโมง มาพร้อมกับกลไกที่ออกแบบมาเพื่อดึงดูดผู้เล่น เช่น เสียงแจ้งเตือนที่กระตุ้นให้กดเข้าไปเล่นทันที หรือสีสันและภาพเคลื่อนไหว ที่สร้างความตื่นเต้นแบบต่อเนื่อง สิ่งเหล่านี้อาจทำให้สมองหลั่งสารกระตุ้น เช่น โดพามีน มากเกินปกติ

คล้ายกับเวลาที่คนเล่นโซเชียลมีเดีย แล้วรู้สึกอยากเช็กตลอดเวลา ผลที่ตามมาคือ ความตื่นตัวที่ไม่สิ้นสุด จนสะสมกลายเป็นความเครียดโดยไม่รู้ตัว ผู้เล่นหลายคนอาจเข้าใจว่าเป็นเพียงความสนุก แต่แท้จริงแล้วร่างกายและจิตใจได้รับแรงกดดันตลอดเวลา

วิธีจัดการ ความเครียดจากการเล่นพนัน

ความเครียดจากการเล่นพนัน สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้เล่นทุกคน ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่เล่นเพื่อความบันเทิงหรือผู้ที่จริงจังกับการทำกำไร หากเริ่มรู้สึกว่าการเล่นสร้างความกดดันเกินไป ลองใช้วิธีง่ายๆเหล่านี้เพื่อช่วยผ่อนคลาย และควบคุมตัวเองให้ดีขึ้น

เทคนิคง่ายๆลดความตึงเครียด จากการเล่นพนัน

พักหายใจลึกๆ และตั้งสติให้ดี

การหยุดพักสักครู่แล้วหายใจเข้าออกลึกๆ จะช่วยให้ร่างกายผ่อนคลาย ลดอัตราการเต้นของหัวใจ และทำให้สมองกลับมาคิดอย่างมีเหตุผลมากขึ้น

กำหนดวงเงินที่แน่นอน

ก่อนเริ่มเล่น ควรตั้งงบประมาณไว้ชัดเจน และใช้เฉพาะเงินที่สามารถยอมรับได้หากต้องเสียไป วิธีนี้ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดความกดดันจากการใช้เงินเกินตัว

หากิจกรรมอื่นทดแทน

เมื่อรู้สึกอยากเล่นเพราะความเครียด ลองเบนความสนใจไปทำกิจกรรมอื่น เช่น ออกกำลังกาย ฟังเพลง อ่านหนังสือ เล่นเกม หรือใช้เวลากับเพื่อนและครอบครัว จะช่วยเบี่ยงเบนความคิดและลดโอกาสกลับไปเล่นพนันซ้ำ

ไม่เล่นต่อเนื่องนานเกินไป

การพักเบรกระหว่างการเล่นจะช่วยให้สมองไม่ล้าเกินไป และลดความเครียดที่สะสมโดยไม่รู้ตัว

หากรู้สึกว่าทำตามนี้แล้วไม่หาย ต้องทำยังไง?

หากพบว่าความเครียดจากการพนันเริ่มรุนแรงจนส่งผลต่อชีวิตประจำวัน เช่น นอนไม่หลับ เครียดสะสมจนทำงานหรือใช้ชีวิตไม่เป็นปกติ ควรพิจารณาปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต นักจิตวิทยา หรือสายด่วนที่ให้คำปรึกษา เพื่อหาทางออกอย่างปลอดภัยและเหมาะสมที่สุด

บทสรุปของปัญหาจากการเล่นพนัน

ความเครียดจากการเล่นพนัน เป็นปัญหาที่มีขึ้นหลังจากที่เกมพนันได้รับความนิยม โดยเฉพาะช่วงที่ผู้คนทั่วไปสามารถเข้าถึงการเล่นพนันได้ง่าย ผ่านช่องทางออนไลน์ ปัญหานี้ส่งผลกระทบตามมาอย่างมาก จนหลายประเทศต้องแบนการเล่นพนัน และมีหน่วยงานเพื่อดูแลสุขภาพจิตโดยเฉพาะ

อยากเลิกพนัน สามารถโทรติดต่อหน่วยงานอะไรได้บ้าง?

สถาบันราชานุกูล เบอร์โทรศัพท์ 1323 สายด่วนสุขภาพจิต โดยผู้เชี่ยวชาญกรมสุขภาพจิต ที่พร้อมให้ความช่วยเหลือผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิตจากการเล่นพนัน หรือต้องการเลิกพนัน สามารถติดต่อได้ทุกวัน 24 ชั่วโมง

มีวิธีหักดิบเลิกพนันไหม?

มี แต่การหักดิบเลิกพนันนั้นไม่ง่าย ทำได้หากมีความตั้งใจจริง สิ่งสำคัญคือ ตัดขาดสิ่งกระตุ้น เช่น ลบแอปพนัน บล็อกเว็บไซต์ หรือตัดการติดต่อกับกลุ่มที่ชวนเล่น พร้อมกับหากิจกรรมใหม่ๆมาแทน อีกทั้งควรตั้งเป้าหมายชัดเจน และบอกคนใกล้ชิดเพื่อขอแรงสนับสนุน หากรู้สึกว่าไม่ไหว ควรหาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตช่วยเสริมกำลังใจและวิธีจัดการที่เหมาะสม